Një zbulim i pazakontë në hapësirë po tërheq vëmendjen e shkencëtarëve në mbarë botën. Studiuesit kinezë kanë identifikuar një mikrob të ri në bordin e stacionit hapësinor Tiangong, i cili tregon aftësi të jashtëzakonshme për mbijetesë në kushte ekstreme — dhe që mund të sjellë përfitime për astronautët dhe jetën në Tokë.
Gjatë misionit Shenzhou-15 në maj 2023, studiuesit kinezë zbuluan një bakter të ri brenda njërit prej kabinave të stacionit hapësinor Tiangong. Bakteri u emërtua Niallia tiangongensis, dhe përfaqëson herën e parë që një lloj i tillë mikrobial është izoluar në laboratorin orbital të Kinës.
Ky zbulim i rëndësishëm u raportua nga South China Morning Post dhe konsiderohet një hap i madh në fushën e mikrobiologjisë hapësinore. Ai ndihmon në kuptimin e mënyrës se si jeta mikrobiale përshtatet dhe mbijeton në kushte që janë shumë të ndryshme nga ato në Tokë — si mungesa e gravitetit, rrezatimi i lartë dhe stresi oksidues.
Si mbijeton Niallia tiangongensis në kushte ekstreme?
Niallia tiangongensis është një bakter që ka zhvilluar aftësi të veçanta për të përballuar stresin oksidues — një gjendje ku qelizat dëmtohen nga molekula të rrezikshme që formohen nën ndikimin e rrezatimit kozmik. Ky bakter arrin të mbrojë dhe riparojë strukturat e veta qelizore më mirë sesa bakteret e ngjashme në Tokë.
Këto aftësi e bëjnë atë një model të vlefshëm për të studiuar si mund të mbrohen astronautët nga infeksionet, por edhe për të zhvilluar strategji të reja për mirëmbajtjen e stacioneve hapësinore gjatë misioneve të gjata në orbitë apo drejt Hënës e Marsit.
Siguria e astronautëve dhe e vetë stacioneve hapësinore
Mikroorganizmat në hapësirë nuk janë gjithmonë të padëmshëm. Ata mund të ndikojnë në cilësinë e ajrit, të degradojnë materialet ndërtimore ose të ndërhyjnë në pajisjet elektronike. Prandaj, programi CHAMP (China Space Station Habitation Area Microbiome Programme) monitoron vazhdimisht lëvizjet dhe sjelljen e mikrobeve në bord.
Zbulimi i këtij mikrobi tregon se jeta në hapësirë është dinamike, dhe se mikrobet përshtaten në mënyra që ne ende nuk i kuptojmë plotësisht. Kjo njohuri ndihmon në krijimin e masave më të mira për mbrojtjen e astronautëve dhe zgjatjen e jetës së stacioneve hapësinore.
Përtej rëndësisë për hapësirën, Niallia tiangongensis ka potencial edhe për përdorime në Tokë. Aftësia e tij për të thyer substanca organike mund të përdoret për recycling të mbetjeve, pastrimin e mjedisit, apo madje edhe në industrinë ushqimore, bujqësi dhe mjekësi.
Hapësira, në këtë rast, shërben si një laborator unik për të testuar kufijtë e jetës dhe për të gjeneruar inovacione bioteknologjike që nuk mund të arrihen në kushtet tokësore.
Zbulimi i Niallia tiangongensis është një shembull i fuqisë së kërkimit shkencor në hapësirë. Ai na ndihmon të kuptojmë më mirë rreziqet dhe mundësitë që sjell jeta mikrobiale në stacionet orbitale, por gjithashtu na ofron mjete të reja për të përmirësuar jetën në Tokë. Me studime të mëtejshme, ky mikrob mund të kthehet nga një kuriozitet shkencor në një zgjidhje praktike për sfida reale të njerëzimit. /Inteligjenca n’3D
