Prej gati 60 vitesh, një nga institutet më të rëndësishme të NASA-s për klimën dhe atmosferën ka funksionuar mbi një vend të famshëm televiziv — Tom’s Restaurant, lokali që u bë i njohur falë serialit “Seinfeld”. Por tani, ky institucion po përballet me një zhvendosje të papritur dhe të diskutueshme.
Në një godinë të Universitetit Columbia në New York, në katin sipër një restoranti të zakonshëm me pamje ikonike, shkencëtarët e NASA-s kanë zhvilluar kërkime të thella mbi ndryshimet klimatike dhe atmosferat e planeteve të tjera. Ky institucion, i njohur si Goddard Institute for Space Studies (GISS), ka kontribuar në projekte madhore, përfshirë modelimin klimatik të Tokës, misionet në Jupiter dhe Venus, dhe paralajmërimin e hershëm për ngrohjen globale nga shkencëtari James Hansen që në vitin 1988.
Por tani, vendimi për t’i larguar shkencëtarët nga ky ambient i rëndësishëm shkencor ka krijuar jo vetëm pasiguri, por edhe mjaft konfuzion.
Një vendim i administratës Trump që pritet të kushtojë më shumë
NASA u ka komunikuar mbi 100 punonjësve të institutit që duhet të largohen nga godina brenda majit 2025. Ky vendim është pjesë e një urdhri ekzekutiv të nënshkruar nga Presidenti Trump, që synon të rishikojë të gjitha hapësirat e zëna nga agjencitë federale në qytetet e mëdha për të “Rritur efikasitetin dhe kursyer para publike”, shkruan New York Times.
Megjithatë, në këtë rast, largimi nuk sjell aspak kursime. Sipas një zyrtari të Columbia-s, edhe pse NASA pretendon se ka anuluar qiranë, kontrata është ende aktive, sepse është lidhur përmes një agjencie tjetër federale, General Services Administration (GSA). Dhe kjo agjenci vazhdon të paguajë qiranë vjetore prej 3 milionë dollarësh, edhe pse zyrat do të qëndrojnë bosh.
Pasiguria për të ardhmen e shkencëtarëve
Në mungesë të një plani konkret për zhvendosje, punonjësit e institutit janë njoftuar se përkohësisht do të punojnë në distancë. Columbia është duke kërkuar një ambient të ri, por ndërkohë, projekti kërkimor dhe mësimdhënia e shumë shkencëtarëve mbeten të pezulluara.
Një nga studiuesit, Kostas Tsigaridis, e përshkroi vendimin si “Pa asnjë logjikë”. Ai dhe kolegët e tij nuk kuptojnë pse qeveria vendosi të prishë një strukturë që ka funksionuar me sukses për dekada.
Përveç punës kërkimore mbi klimën e Tokës, instituti ka ndihmuar në parashikimin e mundësive për jetesë në planete si Marsi dhe në analizën e të dhënave atmosferike të misioneve robotike. Largimi nga ambienti historik, në një moment kur shkenca klimatike është më e rëndësishme se kurrë, shihet si një goditje ndaj komunitetit shkencor dhe si pjesë e tendencës së gjerë të administratës aktuale për të shkurajuar financimin publik për kërkimin shkencor.
Tom’s Restaurant ka qenë një pikë referimi për publikun falë “Seinfeld” dhe këngës “Tom’s Diner” nga Suzanne Vega, por për komunitetin shkencor, godina mbi të ka qenë një vend ku janë marrë vendime që ndikojnë mbarë planetin.
Tani, në vend të bashkëpunimeve akademike dhe përpunimit të të dhënave për modelet klimatike, ajo hapësirë mund të mbetet bosh — por me qira të paguar. /Inteligjenca n’3D
