Shkencëtarët kanë zbuluar se inteligjenca artificiale (AI) mund të jetë më bindëse se njerëzit në diskutime publike. Një zbulim që ngre alarmin për ndikimin që AI mund të ketë në zgjedhje, opinion publik dhe demokraci në përgjithësi.
Studimi vjen në një kohë kur modelet e avancuara të gjuhës si ChatGPT dhe Claude përdoren gjerësisht, jo vetëm për ndihmë teknike, por edhe për të formësuar opinionin.
Eksperimenti që tronditi studiuesit
Në një seri debatesh të kontrolluara, pjesëmarrësve iu kërkua të lexonin argumente për dhe kundër çështjeve të ndryshme shoqërore. Disa argumente ishin shkruar nga njerëz, të tjerat nga AI. Pjesëmarrësit nuk e dinin autorësinë. Në fund, u vlerësua se argumentet e shkruara nga AI ishin më bindëse në 70% të rasteve, veçanërisht kur çështjet ishin të ndërlikuara ose kur lexuesit nuk kishin qëndrim të formuar më parë.
Sipas The Guardian, studiuesit nga ETH Zurich dhe Universiteti i Zurihut thanë: “Modelet e AI-së prodhojnë përgjigje që duken më koherente, më të organizuara dhe më të ndjeshme ndaj ndjenjave të lexuesit.”
Pse është kjo e rrezikshme?
Në dukje, një AI që argumenton mirë mund të duket ndihmuese – për edukim, për informim, për ndihmë në vendimmarrje. Por ekspertët theksojnë se rreziku qëndron në manipulimin e opinionit publik, veçanërisht në periudha të ndjeshme si fushatat zgjedhore.
“Nëse AI mund të përdoret për të ndikuar bindjet politike, kjo e minon vetë themelin e një demokracie të shëndetshme,” ka thënë njëri nga autorët e studimit, Francesco Salvi, citon The Guardian. Edhe më shqetësuese është se modelet e AI mund të programohen për të promovuar agjenda të caktuara pa e bërë të qartë burimin apo qëllimin e argumentit.
Kërcënimi për zgjedhjet dhe debatin publik
Ndërsa zgjedhjet në SHBA, Europë dhe vende të tjera po afrohen, mundësia që AI të përdoret për dezinformim ose manipulim emocional është më e madhe se kurrë. Një AI mund të krijojë narracione që duken të arsyeshme dhe mbështeten në fakte të pjesshme – një formë e rrezikshme e bindjes që shfrytëzon pasiguritë e publikut.
Studiuesit sugjerojnë që platformat sociale dhe institucionet publike duhet të krijojnë mekanizma për të identifikuar përmbajtjet e gjeneruara nga AI, sidomos kur ato shfaqen në debate politike, komente sociale apo platforma ndikimi.
Një botë ku bindja nuk vjen më nga njeriu
Ky studim është një sinjal alarmi për të gjithë ata që besojnë në fuqinë e debatit dhe diskutimit të hapur. Nëse AI bëhet aktori më bindës në dhomë, atëherë duhet të rimendojmë mënyrën se si informohemi dhe si marrim vendime.
“Nuk bëhet fjalë vetëm për teknologjinë,” thotë Salvi. “Bëhet fjalë për shoqërinë që duam të ndërtojmë.” – shkruan The Guardian. /Inteligjenca n’3D
