Piramidat e Egjiptit janë ndër strukturat më të famshme dhe më misterioze të ndërtuara ndonjëherë nga njeriu. Ndër to, më të njohurat ndodhen në pllajën e Gizës dhe ruhen nga një tjetër simbol i fuqishëm: Sfinksi i Madh.
Këto monumente u ndërtuan gjatë Dinastisë së Katërt të Egjiptit të Lashtë (rreth viteve 2613–2494 p.e.s.), por për shumë kohë, mënyra e ndërtimit të tyre ka mbetur e paqartë. Kjo mungesë informacioni ka hapur rrugë për lindjen e teorive alternative, shpesh konspirative.
Më poshtë sjellim pesë prej teorive më të njohura që janë rrëzuar përballë fakteve të pakundërshtueshme arkeologjike dhe historike:
1. Piramidat u ndërtuan nga dhjetëra mijëra skllevër
Prej shekujsh është besuar se ndërtimi i piramidave ishte rezultat i punës së skllevërve të detyruar. Kjo ide buron nga shkrimet e Herodotit, historiani i lashtë grek që vizitoi Egjiptin 2,000 vjet pas ndërtimit të piramidave.
Por zbulimet moderne e hedhin poshtë këtë pretendim. Arkeologët kanë gjetur vendbanime të mëdha pranë piramidave ku punëtorët jetonin në kushte të mira dhe ushqeheshin me mish — një dietë që bie ndesh me atë të skllevërve. Kjo dëshmon se ata ishin punëtorë të lirë, ndoshta të specializuar dhe të trajtuar me dinjitet.
2. Piramidat janë ndërtuar nga alienët
Një ndër teoritë më të famshme konspirative është ajo që lidh ndërtimin e piramidave me qeniet jashtëtokësore. Kjo ide mori hov sërish në vitin 2020 kur Elon Musk shkroi në X (ish-Twitter): “Alienët i ndërtuan piramidat”, çka nxiti reagime të shumta në komunitetin shkencor egjiptian.
Megjithatë, provat historike dhe arkeologjike janë të qarta. Në vitin 2013 u zbuluan dokumente origjinale të shkruara në papiruse, të njohura si “Ditari i Mererit”. Këto dëshmi përshkruajnë në detaje transportin e gurëve në Giza dhe organizimin e ndërtimit nga punëtorë egjiptianë — një proces i mirëplanifikuar dhe i koordinuar.
3. Piramidat janë formuar duke hequr gurët përreth
Një teori tjetër e pazakontë sugjeron se piramidat nuk janë ndërtuar, por janë “zbuluar” duke hequr materialin përreth blloqeve të gurit — njësoj si gdhendja e një skulpture.
Egjiptologu Ian Shaw e përmend këtë pretendim në librin “Ancient Egypt: A Very Short Introduction” dhe e kundërshton duke theksuar se kjo nuk shpjegon strukturën perfekte dhe simetrinë e piramidave. Kjo teori bie menjëherë poshtë për shkak të mungesës së provave dhe mungesës së logjikës ndërtimore.
4. Piramida e Madhe është dëmtuar nga përmbytjet
Në maj 2024, një përdorues në rrjetet sociale sugjeroi se Piramida e Madhe kishte shenja erozioni që vinin nga përmbytje të mëdha. Kjo ide sugjeron që monumenti është shumë më i vjetër se ç’thuhet dhe ka përjetuar fatkeqësi natyrore të lashta.
Megjithatë, dëmet që shohim sot janë kryesisht rezultat i heqjes së shtresës mbrojtëse prej gëlqeroreje të bardhë që e mbulonte dikur piramidën. Kjo shtresë u hoq shekuj më vonë për t’u përdorur në ndërtimet e Kajros dhe qyteteve të tjera, duke lënë të ekspozuar blloqet bazë.
5. Piramidat janë ndërtuar nga banorët e Atlantidës
Sipas kësaj teorie, piramidat janë shumë më të vjetra se periudha e Dinastisë së Katërt dhe janë ndërtuar nga një qytetërim i humbur — Atlantida.
Në vitin 2013, dy qytetarë gjermanë kryen një akt vandal brenda Piramidës së Madhe duke hequr pjesë të kartushit që përmend mbretin Khufu. Ata synonin të vërtetonin se pigmenti në mbishkrim ishte më i ri se vetë piramida, për të mbështetur tezën se ajo nuk u ndërtua nga egjiptianët.
Por, teoria e Atlantidës është gjerësisht e konsideruar një mit filozofik i krijuar nga Platoni, dhe nuk ka asnjë provë të besueshme që e lidh këtë qytetërim me ndërtimin e piramidave.
Misteri që rrethon piramidat i ka bërë ato objekt fantazie, mitesh dhe teorish të shumta për shekuj me radhë. Por falë përparimeve në arkeologji dhe historinë e shkruar, gjithnjë e më shumë prej këtyre teorive po rrëzohen nga faktet.
Ajo që mbetet, megjithatë, është një vepër e jashtëzakonshme inxhinierike dhe një testament i aftësive të pabesueshme të Egjiptit të Lashtë — një qytetërim që, edhe pa ndihmën e teknologjisë moderne, ndërtoi monumente që i sfidojnë shekujt./Inteligjenca n’3D
